Jedinica „Brandenburg“ je bila jedna od najpoznatijih specijalnih vojnih formacija Drugog svetskog rata, ali umesto po svojim izviđačko-diverzantskim operacijama, istorija je pamti po brojnim ratnim zločinima nad civilima.

Jedinica je nastala 1939. godine kao graditeljsko-obučna četa specijalne namene, da bi već 1940. godine postala 800. puk specijalne namene pod direktnom komandom Abvera, nemačke vojne obaveštajne službe. Tokom rata, jedinica se transformisala u diviziju specijalne namene, a kasnije, 1944. godine, u motorizovanu diviziju „Brandenburg“.

Na istočnom frontu, pripadnici „Brandenburga“ često su se prerušavali u uniforme Crvene armije, nosili sovjetsko oružje i koristili lažna dokumenta kako bi obmanuli neprijatelja. Međutim, jedinica je sve više korišćena u kaznenim operacijama protiv partizana i civilnog stanovništva, primenjujući taktiku „spržene zemlje“.

Dokazi o ratnim zločinima

Dokumentacija koju su prikupile sovjetske službe, posebno odeljenje kontraobaveštajne službe „Smerš“, pruža svedočanstva o zločinima „Brandenburga“. U jednom od dokumenata, načelnik kontraobaveštajnog odeljenja „Smerša“ 61. armije, pukovnik Vladimir Budarev, izvestio je 14. juna 1944. o delovanju nemačkog puka „Brandenburg-800“ na frontu 61. armije.

Jedan od primera je masakr u selu Maloje Kovaljevo u avgustu 1942. godine, gde su pripadnici 12. čete 3. bataljona streljali 30 civila, uključujući žene i decu, a selo spalili.

Na osnovu prikupljenih dokaza, zarobljeni pripadnici „Brandenburga“ izvođeni su pred vojni sud i kažnjavani za počinjene zločine. U julu 1944. godine, načelnik kontraobaveštajnog odeljenja „Smerša“ 1. beloruskog fronta, general-potpukovnik Aleksandar Vadis, izradio je opširan izveštaj o aktivnostima jedinice, koji je predat Vojnom savetu fronta.